Pecans (Carya illinoesensis) ni miti mikubwa, mirefu inayotoa kokwa la ladha. Pia wanatengeneza miti mizuri ya kivuli kwa yadi ambayo ni mikubwa ya kutosha kuitegemeza.
Picha ya Pecan
Wapekani asili yao ni sehemu ya Kusini-mashariki na Kati-magharibi ya nchi ambapo kwa kawaida hupatikana kwenye ardhi tambarare yenye rutuba chini ya mabonde. Hustawi katika hali ya unyevunyevu na unyevunyevu na huhitaji msimu mrefu wa kilimo cha joto ili kuzalisha karanga bora.
Zina uwezo wa kufikia futi 70 au zaidi kwa urefu na karibu upana wake. Majani yamepangwa katika makundi marefu yanayojumuisha vipeperushi tisa hadi 15 vyenye umbo la mviringo. Maua yanaonekana kama paka marefu wakati wa majira ya kuchipua, lakini sio ya kuvutia sana. Hufuatwa na maganda ya inchi 2 katika msimu wa joto yaliyo na karanga. Miti ni sugu katika maeneo ya USDA 6 hadi 10.
Kukua Pecans
Pecans inaweza kupandwa kutoka kwenye vyungu majira ya masika au vuli, au kama vielelezo vya mizizi isiyo na kitu mwishoni mwa majira ya baridi. Wanahitaji mahali pa jua kamili na udongo wenye rutuba. Kueneza inchi kadhaa za mboji kwenye eneo la kupanda na kulima kabla ya kupanda kutasaidia kuwafanya waanze vizuri.
Vidokezo vya Kuweka Miti
Kumbuka unapopanda pecans kwamba aina mbili tofauti lazima zichavushe kila mmoja ili kutoa njugu. Jozi ya miti ya pecan huchukua nafasi nyingi inapokomaa na ni vigumu kuotesha mimea mingine kwenye kivuli chini yake, kwani mizizi yake ni ya fujo sana. Epuka kuzipanda mahali ambapo zitaning'inia juu ya maeneo ya lami kwa sababu mizizi inaweza kuharibu lami na karanga zinaweza kuchafua sehemu zilizo chini yake.
Katika mlalo, zinaweza kuchukuliwa kuwa sehemu muhimu. Miti ya kivuli kama vile mikoko kwa ujumla hupandwa katika eneo kubwa lililo wazi, lenye jua.
Utunzaji na Utunzaji
Mwagilia pecans kwa kina kila baada ya wiki mbili wakati wa msimu wa ukuaji hadi iwe imara. Hata pecans waliokomaa wanahitaji kulowekwa kwa kina kila mwezi au zaidi ikiwa hakujawa na mvua nyingi. Safu safi ya matandazo kila chemchemi pia husaidia kujenga mabaki ya viumbe hai na kupunguza upotevu wa unyevu.
Kutandaza tabaka la mboji juu ya ukanda wa mizizi kila vuli ni mbinu bora ya kudumisha rutuba ya udongo. Mbolea sio lazima kwa miti inayokua kwenye mchanga wenye rutuba, lakini inaweza kuongeza mazao ya njugu. Mbolea iliyosawazishwa ya matumizi yote, kama vile 10-10-10, inafaa kwa miti ya pecan.
Ondoa 'suckers' zozote zinazochipuka kutoka chini ya miti ya pecan, pamoja na mbao zilizokufa au zilizo na ugonjwa. Kwa kawaida hakuna upogoaji mwingine unaohitajika, kwani miti aina ya pekani huwa na umbo la kuvutia yenyewe inapokua.
Wadudu na Magonjwa
Pecans hushambuliwa na idadi ya wadudu na magonjwa, ikiwa ni pamoja na kuoza kwa mizizi ya pamba, aphids, minyoo, ukungu wa unga, anthracnose, doa la majani na wengine wengi.
Pecan Weevils
Vidudu aina ya pecan, ambao huacha matundu madogo kwenye ganda la kokwa na kula nyama ya kokwa, ni mojawapo ya wadudu walioenea zaidi. Vinyunyuzi vya majira ya kiangazi ya Sevin (carbaryl) kwenye ardhi kuzunguka miti ni njia bora ya kudhibiti.
Pecan Scab
Upele wa pecan ni mojawapo ya magonjwa ya fangasi ya kawaida, na kusababisha madoa meusi kwenye majani na maganda. Dawa za kuua ukungu zinaweza kusaidia na upele wa pecan, lakini ni vigumu kutumia kwenye miti mikubwa kama hiyo. Iwapo una mlipuko mbaya wa kigaga au magonjwa mengine ya fangasi, mkulima aliyeidhinishwa anaweza kuleta vifaa maalum vya kunyunyizia mti mzima.
Upungufu wa Zinki
Upungufu wa zinki ni tatizo lingine la kawaida katika miti ya pecan. Miti yenye upungufu wa madini ya zinki inaweza kutambuliwa kwa majani yenye madoadoa, yaliyobadilika rangi, majani ya mapema, matawi yaliyokufa, na matawi yenye vishada vya majani yanayoonekana kuwa duni na ya manjano yanayokua kutoka kwenye ncha. Kama dawa, weka salfati ya zinki.
Kuvuna Pecans
Pecans ziko tayari kuvunwa zinapoanguka chini, ingawa unaweza kujaribu kugonga miguu na mikono kwa fimbo kubwa ili kuhimiza zianguke. Zichukue kwa mkono au tumia mojawapo ya zana za kukusanya pekani zilizoundwa kwa madhumuni hayo. Basi ni suala la kuzipasua, kutupa ganda na kufurahia.
Zihifadhi kwenye jokofu au zigandishe kwenye chombo kisichopitisha hewa ili zihifadhiwe kwa muda mrefu.
Aina
Pecans zinapatikana kwa wingi katika vituo vya bustani katika sehemu za nchi ambako zinafaa zaidi. Katika maeneo mengine, zingatia kuagiza kutoka kwa msambazaji wa agizo la barua. Aina mbalimbali kwa ujumla zinafanana kwa sura, lakini zimekuzwa kwa ajili ya kustahimili magonjwa, wakati wa kukomaa na mambo mengine.
- 'Pawnee' ni aina inayostahimili magonjwa ambayo huiva katikati mwa Oktoba mwishoni. Ni sugu katika maeneo ya USDA 6 hadi 9.
- 'Colby' huiva mwishoni mwa Septemba na mapema Oktoba na inajulikana kwa makombora yake membamba na rahisi kupasuka na kuzaa mapema. Ipande katika USDA kanda 5 hadi 9 kwa matokeo bora zaidi.
- 'Peruque' ni aina inayozaa sana ambayo huiva katikati ya Septemba na inajulikana kwa kustahimili kipele cha pecan. Ni sugu katika USDA kanda 5 hadi 8.
Mti Mtukufu wa Kivuli
Pekani ni kubwa mno kwa yadi ndogo, lakini katika mpangilio unaofaa kuna miti michache inayotengeneza mti mzuri kama huo wa kivuli. Viungo ni vipana na vinaenea -- bora kwa kuning'inia bembea -- na hutoa zao la njugu kitamu ikiwa hali ni sawa.
