Watu wamekuwa wakitumia zana kusaidia shughuli za kila siku kwa maelfu ya miaka, na utambuzi wa zana za kale unahitaji mchakato wa kuchunguza zana kwa makini na kujiuliza maswali kadhaa kuihusu. Ikiwa umepata zana ya kale ya siri unayohitaji kutambua, mchakato huu wa kimsingi unaweza kusaidia.
Amua Kama Ni Zana Kweli
Kabla ya kupata maelezo ya kitambulisho cha zana ya zamani, unahitaji kubainisha ikiwa ulichonacho ni zana. Vipande vya vitu vingine wakati mwingine vinaweza kuonekana kama zana za siri za kale, lakini kuna vidokezo kwamba kile ulicho nacho kinaweza kuwa sehemu ya kitu kingine. Ikiwa ina mashimo au maunzi ya kuiunganisha kwa kitu, inaweza kuwa sehemu na sio zana nzima. Vile vile, ikiwa sehemu moja inaonyesha uchakavu kidogo kuliko nyingine, hapa inaweza kuwa mahali ilipounganishwa na kitu kingine.
Ili kubaini kama ulichonacho ni zana, inahitaji pia kutumiwa. Je, kitu ulichonacho kinafanya lolote? Je, inaonekana kutimiza kazi? Sio kila chombo kina sehemu zinazosonga, lakini zana ni za matumizi dhahiri. Kwa mfano, nyundo inakusudiwa kutumiwa na ina mpini wa kushikilia. Geuza kipengee na ufikirie jinsi kingeweza kutumika.
Tafuta Dokezo Kuhusu Umri Wake
Unapaswa pia kuchukua muda kubaini ikiwa kipengee ulicho nacho ni cha zamani. Linapokuja suala la zana nyingi, antique lazima iwe na umri wa miaka 100, na zana ya zamani lazima iwe angalau miaka 20. Angalia vipengele hivi mahususi vya zana ili kujua kuhusu umri wake:
- Patina- Bidhaa hiyo inapaswa kuonyesha dalili za matumizi na uchakavu. Kulingana na vifaa, inaweza pia kuwa chafu au kutu. Kunaweza kuwa na rangi iliyokatwa. Yote hii inaitwa "patina."
- Nyenzo - Zana ya zamani inaweza kutengenezwa kwa nyenzo ambazo hazihisi kuwa za kisasa. Mbao zilizochakaa, chuma cha kutupwa, na hata glasi zinaweza kukusaidia kutambua zana ya kale. Chuma cha pua na plastiki kwa kawaida huonyesha zana ya karne ya 20.
- Njia za ujenzi - Jinsi chombo kilivyotengenezwa pia hutoa dokezo. Ikiwa ina dalili za kuchonga kwa mikono au nyuso zilizokamilishwa kwa mikono, inaweza kuwa ya zamani kabisa.
Tambua Kusudi la Zana ya Kale
Baada ya kujua kuwa una zana na kwamba pengine ni ya kale, hatua inayofuata ya kuitambua ni kubainisha kile ambacho chombo hicho hufanya. Linapokuja suala la kitambulisho cha zana ya zamani, kile kinachofanya hukuambia ni nini. Ikiwa wewe ni mkusanyaji wa zana za kale, unaweza kuwa tayari utaweza kutatua kutoka kwa zana nyingi tofauti za zamani, lakini daima kuna zana za siri za kale. Vidokezo hivi vinaweza kukusaidia kujua ulicho nacho.
Amua Kama Ni Kazi Nyepesi au Mzito
Kipengee kikubwa na kizito huenda kiliundwa kwa matumizi makubwa badala ya kazi nzuri. Kwa mfano, nyundo ya sleji haitumiwi kutengeneza vito. Ukubwa na uzito wa zana sio vidokezo pekee kuhusu ikiwa ni kazi nyepesi au nzito. Unaweza pia kuangalia jinsi ilivyo sawa. Linapokuja suala la meno kwenye saw, kwa mfano, meno mazuri yanaweza kuonyesha kazi nzuri zaidi. Vile vile, usahihi wa zana unaweza kuonyesha utekelezaji mwepesi au mzuri wa wajibu.
Chunguza Kitendo cha Zana ya Zamani
Ikiwa zana itasogea kwa njia fulani, inafanya nini? Kwa mfano, koleo hubana pamoja, na kitendo hicho kinaonyesha kusudi lao. Kuna vitendo kadhaa vya kawaida ambavyo vinaweza kusaidia katika utambuzi wa zana za zamani au za zamani:
- Kukata- Je, zana ni kali? Je, ina meno au sehemu ya kukatia?
- Kushikilia - Je, inabana vitu pamoja au kushikilia sehemu za kitu mahali pake?
- Kupiga - Je, kuna uso tambarare kwenye zana ulioundwa kugonga uso mwingine au kitu?
- Kutoboa - Je, zana ya kale ina ncha kali?
- Kugeuka - Je, zana imeundwa kugeuza kitu?
Angalia Nyenzo Zinazotumika Katika Ujenzi Wake
Inapokuja katika utambuzi wa zana za kale za mafumbo, nyenzo hizo zinaweza kutoa taarifa kuhusu madhumuni ya zana. Je, chombo hicho kimetengenezwa kwa chuma cha thamani au nyenzo nzuri kama vile pembe za ndovu, mwanoni, au ganda la kobe? Ikiwa ndivyo, huenda inakusudiwa kwa kazi nyepesi, kama vile matumizi katika chumba cha kulia chakula au chumba cha kulala.
Ikiwa zana imeundwa kwa chuma, mbao, chuma au nyenzo nyingine nzito, inaweza kuashiria kuwa zana hiyo iliundwa kwa madhumuni ya matumizi tu. Imeundwa kufanya kitu, na haikuwa muhimu sana kuifanya ionekane nzuri wakati wa kufanya kazi hiyo.
Ichunguze kwa Mabaki na Alama za Kuvaa
Je, zana ina grisi au mafuta katika sehemu zinazosonga? Je, ina vipande vya machujo ya mbao au vinyweleo vya chuma kwenye mianya? Nyenzo yoyote iliyobaki kutoka kwa matumizi ya asili ya zana itakusaidia kuamua ilifanya nini. Chombo cha mbao kinaweza kuwa na vumbi la mbao. Chombo cha sonara kinaweza kuwa na vinyozi vya fedha au metali nyinginezo.
Zana nyingi za kale zilitumika wakati fulani katika historia yao, kwa hivyo kwa kawaida utaona aina fulani ya uvaaji kwenye zana. Chunguza hili kwa makini. Mfano wa alama za kuvaa, uwekaji wao, na sura yao inaweza kukusaidia kukuambia kile chombo hufanya. Kwa mfano, kuchimba visima vya zamani kunaweza kuvikwa kwenye biti au mpini. Sehemu zilizochakaa kwenye vipini pia zinaweza kukusaidia kubainisha jinsi chombo kilishikiliwa wakati kilipotumiwa.
Tafuta Alama za Utambulisho wa Zana ya Kale
Kama vitu vingi vya kale, zana zinaweza kuwa na alama za utambulisho zinazoweza kutoa maelezo mengi. Ingawa hakuna kitambulisho cha zana cha zamani kilichojaribiwa na cha kweli ambacho kitakupa jibu kuhusu zana kila wakati, alama za mtengenezaji na mihuri ziko karibu sana. Chunguza chombo kwa uangalifu kwa kitu chochote kinachoonekana kama alama. Haya ni baadhi ya maeneo machache ya kuangalia:
- Blees au nyuso za kukata
- Shafts
- Sehemu za chuma, hasa zile zenye nyuso tambarare za kukanyaga
- Hushughulikia
Baada ya kupata muhuri au lebo, andika baadhi ya maelezo kuhusu jinsi inavyoonekana. Jina au herufi za mwanzo zinaweza kukusaidia katika kitambulisho kisicho cha kawaida cha zana ya zamani kwa sababu hutoa vidokezo kuhusu mtengenezaji, kampuni iliyouza zana hiyo, au tarehe ambayo zana hiyo ilitengenezwa. Unaweza pia kupata nambari ya hataza, ambayo unaweza kutafuta katika Ofisi ya Hataza ya Marekani na Alama ya Biashara.
Ona Zana za Siri za Kale za Thamani Zaidi
Ingawa kutambua zana za kale za mafumbo kunaweza kukusaidia kukidhi shauku yako kuhusu vitu visivyo vya kawaida unayoweza kupata katika maduka ya kale au masoko ya viroboto, inaweza pia kuwa sehemu muhimu ya kubainisha kama una hazina ya thamani. Baadhi ya zana za zamani na za kale zina thamani ya pesa nyingi, kwa hivyo kuwa na uwezo wa kusema ni aina gani ya zana unayotazama kutakusaidia kupata warembo hawa unapowaona au kuuliza bei inayofaa ikiwa unapanga kuuza.
